Diyetisyenler türkiye’ye milyonlar kazandırabilir
HANİFE KANAT Diyetisyen Süheyla Subaşı Uçar, diyetisyenlerin vatandaşlara hakikat beslenme ve hareketli bir hayat alışkanlığı kazandırarak Türkiye’ye yaklaşık 10 adet Boğaziçi Köprüsü daha kazandırabileceğini söyleyerek açıklamalarda bulundu. Konuşmasına diyete yanlış bakıldığını ve sağlıklı hayatın bireyin hayatını bilhassa toplumsal hayatı nasıl etkileyeceğini vurgulayarak başlayan Uçar; “Toplum olarak diyet – diyetisyen deyince aklımıza perhiz- denetçi sözleri geliyor. Kime sorsanız yemediğinde, aç kaldığında yahut ekmeği kestiğinde diyet yaptığını tez ediyor. Bu bir diyet değil, perhizdir. İşte bu sebeple başlayan süreç kısa periyodik ve süreksiz heveslerden ibaret oluyor. Aslında diyet sözünün kelime manası “yemek yemek” demektir. İnsanoğlu yemek yemeye anne karnında başlar ve ömür sonlandığında biter. Bu yüzden “diyet = yemek yemek” hayatımızın başından sonuna kadar var olacağı için süreksiz bir heves olamaz. Bunun kalıcı olabilmesi için de ömrünüz boyunca keyifli bir biçimde yapacağınız ömür üslubunuza uygun sağlıklı beslenme alışkanlıklarından ibaret olması gerekir.” sözlerini kullandı. Türkiye’nin obezitede Avrupa’da 1. Sırada olduğunu ve obezitenin metabolik hastalıkları tetiklediğini belirten Uçar; “Genelde toplumda herkes diyeti bildiğini ya da şöyle söyleyeyim sağlıklı beslendiğini düşünür ancak durum bunun tam aksisi ki DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) datalarına nazaran Türkiye olarak Avrupa’da obezite konusunda 1. Sıradayız. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) – 2019 bilgilerine nazaran Türkiye’de her 3 bireyden birinde Metabolik Sendrom görülmektedir. Metabolik Sendrom, şeker hastalığı, göbek etrafında yağlanma, kan yağı seviyelerinde bozukluk ve yüksek kan basıncı üzere kalp krizi risk faktörlerinin oluşturduğu metabolik bir bozukluktur. Ömür biçimi değişiklikleri sonucu tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de sıklığı artmaktadır. Türkiye’de 20 yaş üstü nüfusun 1/3’ünde metabolik sendrom vardır. Kilo fazlalığı ve bel etrafı kalınlığı fazla olan şahıslarda görülen metabolik sendrom, kalp krizi yahut inme riskini 3 kat, mevt riskini ise 2 kat artırmaktadır. Bir bireyde metabolik sendromun olmasının kalp krizi yahut inme riski üzerinde yaptığı artış göz önüne alındığında hastalığın değeri daha âlâ anlaşılabilir. Milletlerarası Diyabet Federasyonu’nun (IDF) 2005 yılında yaptığı tanıma nazaran, metabolik sendrom tanısı için, karın bölgesinde yağlanma ile birlikte belirteceğim dört kriterlerden en az ikisi olmalıdır. 1. açlık kan şekeri yüksekliği (≥100 mg/dl) yahut tip 2 diyabet olması, 2. kan basıncı yüksekliği (≥130/85 mmHg) yahut kan basıncı düzenleyici ilaç kullanımı, 3. HDL-kolesterol seviyesinin erkeklerde ‹40 mg/dl, bayanlarda ‹50 mg/dl olması, 4. Trigliserid yüksekliği (≥150 mg/dl) . Örneğin bir kişinin karın bölgesinde yağlanma var yani bel etrafı bayan ise 90 erkek ise 100 cm den fazla ise; tıpkı vakitte şeker, tansiyon, kolesterol yahut trigliserit düzeylerinde ikisinde bozukluk varsa bu bireyde metabolik sendrom vardır.” açıklamasını yaptı. METABOLİK HASTALIKLARIN ÜLKE İKTİSADINA YÜKÜ GSMH’DE DAHA FAZLADIR Açıklamalarına metabolik hastalıkların ülke iktisadı üzerinde ki yükünden bahsederek devam eden Uçar; “Her metabolik sendromu olan birey geleceğin kronik bir şeker hastası, kalp hastası, tansiyon hastası adayıdır. Bugün şayet Türkiye’deki her 3 şahıstan biri yalnızca hakikat beslenme ve hayat alışkanlıkları kazanarak tedavi edilmezse maalesef bundan 5-10 yıl sonra önemli kronik hastalıklara sahip vatandaşlar pozisyonunda olacaklar. Kendi sıhhatleri bozulduğu üzere bu durumun Türkiye’ye maliyetini size şöyle özetleyeyim. Kronik hastalıklar ve beden tartısı artışı sebebiyle ömür kalitesindeki kayıplardan kaynaklı iş kaybını bir kenara bırakıyorum, metabolik sendromu olup tedavi edilmediği için hasta olan her bir diyabet hastasının yıllık devlete yalnızca ilaç maliyeti ortalama 20 bin TL, tansiyon hastasının maliyeti bin TL, kolesterol hastasının maliyeti bin 500 TL’dir. Türkiye’deki 20 yaş üstü (59 milyon 474 bin 601 kişi) her bireyin 3’de 1’inde (19 milyon 824 bin 867 kişi) metabolik sendrom vardır. Bu insanların tedavi edilmemesi durumda, her bireyin bu hastalıkların birçoğuna yakalanılacağı düşünülürse çıkacak maliyetin bugünkü gayri safi yurt içi hasılanın üzerinde olacağı kestirim edilebilir. Bu da ülke kaynaklarının verimsiz kullanılmasına neden olacaktır. Vatandaşlarımızın sağlık sorunları ve ömür kalitesinde düşüş bunun yanında hesaplanamayacak bir bedeldir.” dedi. Metabolik hastalığı olan vatandaşlar için tedbir alınması gerektiğinin altını çizen Diyetisyen Süheyla Subaşı Uçar; “Vatandaşlarımızın hayat kalitesini artırmak ve hastalıkların ülke iktisadı üzerine olan yükünü azaltmak için vatandaşlarımızı hasta olmadan muhafazalı ve bilinçlendirmeliyiz. Bu mevzu da en önde adım atacak meslek kümelerinden biri sağlık bilimleri fakültesinin beslenme ve diyetetik kısmından mezun olan diyetisyenlerdir. Kişinin sağlıklı beslenmesi işine, eşine, çocuklarına velhasıl sevdiği şeylere vakit ayırırken ruhen ve bedenen daha enerjik olmasını sağlar. Bir diyetisyen verdiği beslenme eğitimi ile devlet iktisadına üstte bahsettiğim formda tasarruf sağlatmasının yanında, güçlü ve sağlıklı genç kuşakların oluşmasına katkı sağlayabilir. Genç kızımızın, oğlanımızın sokakta öz inançlı bir halde yürümesini sağlayabilir. Yaşlı nene ve dedelerimizin şahsî bakımlarını rahat gerçekleştirmesine katkı sağlayabilir. Anne ve babaların işten meskene geldiklerinde çabucak uyku moduna geçmesini önleyip çocuklarına güçlerinin daha düzgün yetmesini sağlayabilir. Bireyin nefes almasına katkı sağlayabilir. Vatandaşımızın uyku kalitesine katkı sağlayabilir. Beslenme ile irtibatlı diyabet, kalp, böbrek, kolesterol, vitamin eksiklikleri ve daha birçok hastalığın olmasını önleyip hayat kalitesinde artış sağlayabilir. Diyabetli bir bireyin hastalık kaynaklı hasar görmesi önleyebilir. Kalp krizi risklerini azaltabilir. Tansiyon hastasının tedavi olmasına katkı sağlayabilir. Metabolik hastalıklara sahip yeni doğan bebeklerin onlara uygun beslenme tedavisi ile zekâ özürlü olmasını önleyebilir ve daha yazmadığım birçok hususta gözetici sağlık sistemine katkı sağlayıp hastalıkların tedavisine katkı sağlayabilir. Bir otomobil düşünün kaliteli standartlara uygun bir akaryakıt ile arabayı kullanmak nasıl kaliteli bir sürüş keyfi verecek ise kaliteli bir beslenmede kaliteli bir ömür sürecinin temellerini oluşturur. İşte bu yüzden biz diyetisyenler diyoruz ki, diyetisyenlik mesleği desteklenir ise iktisattan sıhhate birçok toplumsal meseleye tahlil bulabiliriz.” diyerek konuşmasını sonlandırdı. SİVAS MEMLEKET GAZETESİ
Kaynak: Doktor Sitesi