Kalp atış suratının idman, gerilim, travma yahut hastalığa karşı fizyolojik bir karşılık olarak artması ise olağandır ve sinüs taşikardisi olarak isimlendirilir. Bu, kalbin doğal kalp ihtarını sağlayan ve sağ kulakçıkta bulunan sinüs düğümünün olağandan daha süratli elektrik sinyalleri göndermesi nedeniyle olur. Kalp atım suratı artmıştır, ama ritim bozukluğu yoktur. Patolojik taşikardilerde ise kalp, dinlenme sırasında üst yahut alt odacıklarda yahut her ikisinde birden olağandan daha süratli atar. Kalbin daha süratli atması nedeniyle, kalp kaslarının (miyokard) oksijen muhtaçlığı artar. Bu durum uzun mühlet devam ederse, oksijen yetersizliğine bağlı miyokard hücreleri ölebilir ve bu da kalp krizine yol açabilir.

Taşikardi nedir?

Taşiaritmi olarak da isimlendirilen taşikardi, dinleme sırasında kalp suratının normali aşmasıdır. Genel olarak, yetişkinler için istirahat halindeki kalp suratının dakikada 100’ün üzerinde olması taşikardi olarak kabul edilir. Altta yatan nedene ve kalbin ne kadar çalışması gerektiğine bağlı olarak kalp çarpıntısı tehlikeli olabilir. Taşikardisi olan birtakım şahıslarda hiçbir belirti yahut komplikasyon olmayabilir. Bununla birlikte inme, kalp krizi, ani kalp durması ve vefat riskini kıymetli ölçüde artırır.

Kalp çarpıntısı neden olur?

Kalp atış suratı, kalp dokusundan gönderilen elektrik sinyalleri yoluyla denetim edilir. Olağan kalp suratı dakikada yaklaşık 60 ila 100 atıştır. Kalp çarpıntısı, kalp dokusundaki bir anormallik nedeniyle süratli elektrik sinyalleri üretimi sonucunda gelişir. Kalp çok süratli attığında, kanı bedene pompalama randımanı düşer. Sonuçta da kalbin kendisi de dahil olmak üzere bedenin geri kalanına kan akışı azalır.

Kalp çarpıntısının nedenleri nelerdir?

Kalp çarpıntısı, genellikle kalbin pompalama hareketini kontrol eden normal elektriksel uyarımlardaki bir bozulmadan kaynaklanır. Bazen taşikardinin kesin nedeni saptanamaz. Aşağıdaki durumlar, koşullar ve hastalıklar olası taşikardi nedenleri arasında bulunur:

• Makul ilaçlara tepki
• Kalbin birtakım doğumsal anomalileri
• Çok fazla alkol tüketmek
• Kokain ve öbür kimi uyuşturucu hususların kullanımı
• Elektrolit dengesizliği
• Koroner arter hastalığı
• Kalp kapakçık hastalığı
• Kalp yetmezliği
• Kalp kası hastalığı
• Kalp tümörleri
• Kalpteki enfeksiyonlar
• Hipertansiyon
• Tiroid bezinin fazla çalışması
• Sigara içmek
• Bazı akciğer hastalıkları

Taşikardi belirtileri nelerdir?

Kalp çarpıntısı, organ ve dokuların oksijenden mahrum bırakabilir ve aşağıdaki taşikardi belirti ve şikâyetlere neden olabilir:

• Nefes darlığı
• Baş dönmesi
• Nabızda hızlanma
• Kalp atışlarını hissetmek
• Göğüste rahatsızlık hissi
• Göğüs ağrısı
• Bayılma (senkop)

Taşikardi tipleri nelerdir?

Çok farklı olağandışı taşikardi çeşitleri vardır ve olağan derecede süratli kalp atımının kökenine ve nedenine nazaran sınıflandırılırlar. Yaygın taşikardi cinsleri aşağıda açıklanmıştır.

Supraventriküler taşikardi

Supraventriküler taşikardi (SVT), kalbin üst kısmındaki uygunsuz elektriksel aktiviteden kaynaklanan olağandışı derecede süratli bir kalp ritmidir. Kalp suratı o kadar yüksektir ki odacıklar kasılmadan evvel kanla dolamaz. Bu da bedenin geri kalanına kan akışını azaltır. Dört ana tip vardır. Bunlar atriyal fibrilasyon, paroksismal supraventriküler taşikardi (PSVT), atriyal flutter ve Wolff-Parkinson-White sendromu halde sıralanabilir.

Atriyal fibrilasyon. Atriyal fibrilasyon, tıbbi olarak atriyum ismi verilen kalbin üst odacıklarındaki kaotik, sistemsiz elektriksel sinyallerden kaynaklanan bir taşikardi çeşididir. Bu karışık sinyaller atriyum yani kulakçıkların süratli, sistemsiz ve zayıf kasılmalarına neden olur. Atriyal fibrilasyon süreksiz olabilir, fakat bazen tedavi edilmedikçe geçmez. Atriyal fibrilasyon en sık görülen taşikardi cinsidir.

Atriyal fibrilasyona katkıda bulunabilecek faktörler ortasında hipertansiyon, kalp hastalıkları, kalp kapağı bozukluğu, hipertiroidi yahut ağır alkol kullanımı yer alır.
Atriyal flutter. Atriyal flutterda, kalbin üst odacıkları çok süratli, ama sistemli bir süratle atar. Süratli atım, atriyumda zayıf kasılmalara neden olur. Atriyal flutter atriyumdaki sistemsiz devre sisteminden kaynaklanır. Atriyal flutter atakları kendi kendine düzelebilir yahut tedavi gerektirebilir. Atriyal flutter yaşayan beşerler sıklıkla öbür vakitlerde atriyal fibrilasyon da geçirir.

Ventriküler Taşikardi

Ventriküler taşikardi, kalbin alt odacıkları olan ve tıp literatüründe ventrikül ismi verilen alt kısımlardaki yanlışlı formda ateşlenen elektrik sinyalleri nedeniyle ortaya çıkan kalp çarpıntısıdır. Ventriküler taşikardi, arka arda en az üç sistemsiz kalp atışının olduğu dakikada 100 atımdan fazla bir kalp suratının olmasıdır. Supraventriküler taşikardide olduğu üzere kalp hayli süratli atar ve kalp bölmeleri kanla doldurulamaz. Bu nedenle bedenin geri kalanına kâfi kan pompalanamaz.

Taşikardi tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi seçenekleri çarpıntının nedenine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavinin gerçek halde planlanabilmesi için öncelikli gaye altta yatan nedenin saptanmasıdır. Taşikardi sıklığını azaltmak, tekrar etmesini önlemek ve komplikasyon riskini minimuma indirmek için tedavi planı hazırlanır. Birtakım durumlarda, gereken tek şey çarpıntının nedenini tedavi etmektir. Başka durumlarda altta yatan bir sebep bulunamaz ve bu durumda farklı tedavilerin denemesi gerekebilir. Tedavide kullanılan usullerden kimileri şunlardır:

Vagal hareket. Vagal hudut, kalp atış suratını düzenler. Bu hududu etkileyen hareketler yoluyla kalp atış suratı yavaşlatılabilir. Vagal hareketler ortasında öksürük, ıkınma ve kişinin yüzüne bir buz torbası yerleştirmek bulunur.

Antiaritmik İlaçlar. Antiaritmik ilaçlar ağız yoluyla yahut enjeksiyonla uygulanabilir. Olağan bir kalp atışının geri kazanılmasına yardımcı olurlar. Olağan kalp ritminin elde edilebilmesi için birden fazla antiaritmik ilaç kullanımı gerekebilir.

Kardiyoversiyon. Bu prosedürde, kaşıklar yahut göğüse yapıştırılan bantlar yoluyla kalbe elektriksel şok uygulanır. Akım, kalpteki elektriksel sinyalleri tesirler ve olağan kalp ritmini geri döndürür. Genellikle acil tedaviye muhtaçlık duyulduğunda yahut hareketler ve ilaçlar tesirli olmadığında kullanılır.
Defibrilasyon. Hastada nabzın alınamadığı hayatı tehdit eden aritmilerin acil tedavisinde kullanılır. Bilhassa de ventriküler fibrilasyon ve bedene kan pompalanmasının olmadığı ventriküler taşikardide tercih edilir.

Kalp çarpıntısına ne iyi gelir?

Nedeni bulunamayan kalp çarpıntısını kontrol altına almak için tıbbi yardım şart olsa da, evde yapılabilecek bazı uygulamalar da çarpıntıyı durdurmaya yardımcı olabilir.

GEVŞEME TEKNİKLERİ

Stres bir kişinin sağlığı üzerinde birçok kötü etkiye sebep olabilir. Kalp çarpıntılarına neden olabilir veya mevcut çarpıntıyı daha kötü hale getirebilir. Aşağıdaki rahatlama tekniklerini denemek çarpıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir:

• Meditasyon
• Nefes egzersizleri
• Yoga
• Açık havada vakit geçirmek
• Spor yapmak
• Tatile çıkmak

UYARICI MADDE ALIMINI AZALTMAK

Bir uyarıcıları kullandıktan sonra kalp çarpıntısı ortaya çıkabilir. Aşağıdaki uyarıcı unsurların alımını azaltmak ya da kesmek belirtileri azaltabilir ya da büsbütün ortadan kaldırır:

• Tütün ürünleri
• Yasal olmayan kokain, esrar üzere uyuşturucu ajanlar
• Bazı soğuk algınlığı ve öksürük ilaçları
• Kahve, çay ve kola üzere kafeinli içecekler
• İştah kesici birtakım ilaçlar
• Bazı psikiyatrik ilaçları
• Bazı yüksek tansiyon ilaçları

Tüm uyarıcılar herkeste çarpıntıya neden olmaz.

VAGUS SİNİRİNİ UYARAN MANEVRALAR YAPMAK

Vagus hududu beyin ile kalp ortasında ilişki sağlar. Vagus hududunu uyarmak çarpıntıları azaltmaya yardımcı olabilir. Bu gayeyle şu hareketler yapılabilir:

• Dışkılama yapıyormuş üzere nefesi tutup ıkınmak
• Öksürmek
• Yüze buz yahut soğuk, nemli bir havlu koyarak birkaç saniye beklemek
• Geğirmek
• Yüzü soğuk su çarparak yıkamak
• Soğuk duş almak

Bu prosedürleri denemeden evvel tıbbi tedavi ve en yeterli teknik hakkında tavsiyeler almak için bir sağlık kuruluşuna başvurmakta yarar vardır.